Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri ve Risk Faktörleri

Paylaş

Bir zamanlar çölyak hastalığının çocuklukta başlayıp sonradan geçebileceği düşünülüyordu. Ancak artık çölyak hastalığının her yaş ve ırktan kadın, erkek ve çocukları etkileyebileceğini biliyoruz. Üstelik çölyak hastalığı geçici bir durum değil yaşam boyu süren bir rahatsızlıktır.

MediaCH

Çölyak hastalığı, Türkiye’de yaşayan ve sayıları 250 bin ile 750 bin arasında olduğu tahmin edilen bireyleri etkileyen ciddi bir genetik otoimmün hastalıktır. Dünya genelinde ise her 100 kişiden birinde çölyak hastalığı görülmektedir. Çölyak hastalığı olan kişiler, buğday, arpa ve çavdarda bulunan gluten proteinini tüketemezler. Gluten yediklerinde, vücut bunu “yabancı bir istila” olarak algılar ve kendi kendine saldırarak sağlıklı dokulara zarar verir. Bu saldırı, ince bağırsağa zarar vererek besinlerin emilimini sağlayan villusların düzleşmesine neden olur. Çölyak hastalığı için şu anda mevcut olan tek tedavi, glutensiz diyettir.

Risk Faktörleri

Çölyak hastalığı her yaştan, ırktan ve cinsiyetten çocuğu etkileyebilir. Ancak bazı faktörler, bir çocuğun çölyak hastası olma riskini artırabilir:

Çölyak Hastalığı Olan Bir Biyolojik Akraba: Çölyak hastalığı genetik bir otoimmün hastalık olduğundan, aile geçmişinde bu hastalığın bulunması daha yaygın görülmesine sebep olabilir.
Bazı Otoimmün Hastalıklar: Bir otoimmün bozukluğa sahip olmak, başka bir otoimmün hastalıkların gelişme olasılığını da artırır; bu olasılıklardan biri de çölyak hastalığıdır.
Genler: Çölyak hastalarının %95’i HLA-DQ2 veya HLA-DQ8 genlerinden birine ya da her ikisine sahiptir. Bu genlere sahip olmak, mutlaka çölyak hastalığının gelişeceği anlamına gelmez. Bu genlere sahip olmak, yalnızca kişinin çölyak hastalığı riski taşıdığı anlamına gelir.

Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri

Çocuklarda çölyak hastalığını anlamak zor olabilir çünkü huzursuzluk, çocuklarda en yaygın belirtilerden biridir ve bu belirtinin birçok farklı sebebi olabilir. Ayrıca, çölyak hastalığı olan çocukların sadece %20-30’u mide semptomları gösterir.

Çocuklarda en yaygın çölyak hastalığı belirtileri şunlardır:

İştahsızlık: Çocuklar ve bebekler seçici yiyiciler olabilirler, ancak çölyak hastalığı olan çocuklarda bu sorun daha da artabilir. Çölyak hastalığı olan çocuklar, gluten yiyemedikleri için rahatsızlık yaşarlar.
Büyüme Gecikmesi veya Gelişememe: “Büyüyememe” terimi, yaşıtlarına göre boy ve kiloda çok geride kalan çocukları tanımlamak için kullanılır. Büyüyemeyen çocuklar, genellikle yaşlarındaki diğer çocuklardan çok daha kısa veya küçüktürler. Nedeni belirlenemeyen büyüme gecikmesi olan çocukların %10’unda çölyak hastalığı görülür. Büyüme geriliği yaşayan ergenler, ergenlik döneminde normal vücut değişikliklerini yaşamayabilirler.
Şişmiş Karın: Çölyak hastalığı olan bebekler ve küçük çocuklar, çıkıntılı “çömlek karın” veya distansiyonlu bir karına sahip olabilirler.

Diğer belirtiler şunlardır: