Paylaş
DEHB, dünya genelinde milyonlarca çocuğu etkileyen yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Peki, çocuğunuzda bu durumun belirtileri olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz? DEHB bazen hareketlilik ve dikkat dağınıklığı olarak ortaya çıkarken, bazen de daha hafif belirtilerle kendini gösterir.
MediaCH
Her çocuk zaman zaman unutkanlık ya da enerjik davranışlar sergileyebilir. Ancak DEHB bu davranışları daha sık ve yoğun hale getirerek çocuğun günlük yaşamını ve öğrenme süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Genellikle talimatları takip edebilen, dikkatini yeterince uzun süre odaklayabilen ve duygularını yönetebilen çocuklar, DEHB’li çocuklardan farklıdır. DEHB’li çocuklar ise çok aşamalı talimatları takip etmekte zorlanabilir, oyun ya da ödev sırasında dikkatlerini toplamakta güçlük çekebilir ve sık sık tepkisel davranışlar sergileyebilir.
Dikkatsizlik: Hayalperestliğin Ötesinde
Dikkatsizlik, DEHB’nin temel belirtilerinden biridir, ancak bu her zaman hayalperestlik anlamına gelmez. Çocuğunuzun DEHB belirtileri gösterip göstermediğini anlamak için şu işaretlere dikkat edebilirsiniz:
- Unutkanlık: Çocuğunuz okul için gerekli eşyaları, ödevleri ya da enstrümanlarını sık sık unutuyor mu? Bu durum, gün içinde detayları takip etmekte zorlanmasının bir işareti olabilir.
- Ödev Yapma Zorluğu: Her gün ödev yapmak bir mücadeleye mi dönüşüyor? Bu, çocuğunuzun uzun süreli görevlerde dikkatini toplamakta zorlandığını gösterebilir.
- Talimatları Takip Etme Zorluğu: Çok aşamalı talimatları takip etmekte zorlanıyor mu? Talimatların önemli noktalarını kaçırabilir ya da yarıda kalabilir.
- Kolayca Dikkati Dağılma: En ufak bir ses ya da hareket, çocuğunuzun dikkatini dağıtıyor mu? Bu durum, sınıf ortamında odaklanma sorunlarına yol açabilir.
Hiperaktivite ve Dürtüsellik: Sadece Hareketlilikten İbaret Değil
Hiperaktivite ve dürtüsellik de DEHB’nin önemli belirtileridir, ancak bu her zaman aşırı hareketlilik anlamına gelmez. Aşağıdaki belirtiler de göz önünde bulundurulmalıdır:
- Yerinde Duramama: Çocuğunuz sürekli kalemle mi oynuyor, yerinde duramıyor mu? Bu, içsel huzursuzluğunu yönetmeye çalışma biçimi olabilir.
- Söz Kesme: Sınıfta söz hakkı beklemeden cevap vermek ya da sohbetlerde söz kesmek gibi davranışlar mı sergiliyor? Bu dürtüsellik, bazen kabalık olarak yanlış anlaşılabilir.
- Sırasını Bekleyememe: Oyunlarda ya da sıralarda beklemek çocuğunuz için zor mu? Bu, dürtüselliğin bir göstergesi olabilir ve sosyal zorluklara yol açabilir.
Kombine Tip: Karma Belirtiler
DEHB’li birçok çocuk, dikkatsizlik ve hiperaktivite-dürtüsellik belirtilerini bir arada gösterebilir. Bu kombinasyon, çocuğun hem odaklanma hem de kendini kontrol etme konusunda zorluklar yaşamasına neden olabilir.
DEHB’nin Farklı Görünümleri
DEHB’nin her çocukta farklı şekillerde ortaya çıkabileceğini unutmamak önemlidir. Bu durum, kız ve erkek çocukları arasında da farklılık gösterebilir. Erkeklerde hiperaktivite daha yaygınken, kızlar daha çok dikkat dağınıklığı ya da içe dönüklük gibi belirtiler gösterebilir. Bu farklılıklar nedeniyle kız çocuklarında DEHB tanısı daha geç konulabilir.
Erken Müdahale
Belirtileri fark etmek kadar, doğru bir değerlendirme için bir uzmana başvurmak da son derece önemlidir; çünkü bu belirtiler, DEHB dışında başka faktörlerden de kaynaklanabilir. Ayrıca, her çocuğun birbirinden farklı olduğunu unutmamak gerekir. Her çocuğun gelişim süreci benzersizdir. Bu belirtiler her çocukta aynı şekilde ortaya çıkmayabilir.
DEHB tanısı, doktorların değerlendirmeleri ve çeşitli semptom listeleri ile konur. Bu süreç, belirtilerin ne kadar süredir var olduğunu ve çocuğun günlük yaşamını ne derece etkilediğini dikkate alır. Erken müdahale, çocuğun gelecekteki başarısı için büyük bir fark yaratabilir.
Eğer bu belirtilerden birkaçını çocuğunuzda gözlemliyorsanız, bir çocuk doktoruyla konuşmaktan çekinmeyin. Her çocuğun DEHB ile başa çıkma yolu farklıdır ve uzman yardımı, çocuğunuzun potansiyelini en iyi şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olabilir.
