Paylaş
Avrupa Birliği Konseyi, çocuk cinsel istismarı ve sömürüsüne yönelik cezai yaptırımları güçlendiren yeni düzenlemeyi onayladı. Yapay zekâ ile üretilen içerikler ve canlı yayın üzerinden işlenen suçlar da kapsam altına alınırken, mağdurların korunması için kapsamlı önlemler getirildi.
MediaCH
Avrupa Birliği (AB) Konseyi, çocukların cinsel istismarı ve cinsel sömürüsüne yönelik cezai yaptırımların güçlendirilmesini öngören yeni düzenlemeleri kabul etti. Güncellenen direktif, üye ülkelere suç tanımlarını genişletme, cezaları artırma ve mağdur çocukların korunması konusunda somut adımlar atma zorunluluğu getiriyor.
Suç tanımları genişletildi
Yeni düzenleme kapsamında, çocukların cinsel istismarının canlı yayın üzerinden gerçekleştirilmesi artık açıkça suç olarak tanımlanacak. Özellikle son yıllarda internet üzerinden çocuk istismarına yönelik içeriklere erişmek için yapılan ödemelerde ciddi bir artış gözlemlendi. Konsey, bu tür suçların soruşturulması ve cezalandırılması için üye ülkelere net yükümlülükler getiriyor.
Buna ek olarak, yapay zekâ ve “deepfake” teknolojisi kullanılarak üretilen gerçekçi cinsel istismar materyalleri de suç kapsamına alındı. Teknolojideki gelişmelerle birlikte ortaya çıkan bu tür görüntüler, istismar mağdurlarını yeniden travmatize etme riski taşırken, suçluların kimliklerini gizleyerek faaliyette bulunmasına imkân sağlıyor. Yeni düzenleme, bu içeriklerin üretilmesi, dağıtılması ve bulundurulmasını ağır cezalarla önlemeyi hedefliyor.
Dikkat çeken bir diğer yenilik ise, çocuk cinsel istismarı ya da sömürüsüne yönelik rehber, talimat veya içerik sağlayan kişilerin de suçlu sayılacak olması. Örneğin, bir kitap, broşür veya dijital ortamda hazırlanan bir rehberle başkalarına çocuk istismarı için yol gösteren kişilere karşı yaptırımlar uygulanacak.
Cezalarda artış ve caydırıcılık
Konsey tarafından kabul edilen direktifte, birçok suç için öngörülen cezalar ağırlaştırıldı. Özellikle çocuğun “özel bir zayıf durumundan” faydalanarak cinsel istismar gerçekleştiren kişilere verilecek hapis cezası en az 10 yıl olarak belirlendi. Bu durum, engellilik gibi hassasiyet taşıyan mağduriyetleri de kapsıyor.
Mağdurlar için koruma ve destek mekanizması
Konsey’in üzerinde uzlaştığı düzenleme, mağdur çocuklara yönelik koruma ve destek hizmetlerini güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu doğrultuda, mağdurlara yaşlarına uygun tıbbi bakım, psikolojik destek, eğitim desteği ve hukuki danışmanlık sağlanması zorunlu hâle getirilecek.
Çocukların cinsel istismar ve sömürü suçlarını bildirebilmeleri için güvenli ve erişilebilir mekanizmalar oluşturulacak. Özellikle dijital platformlarda kolaylıkla kullanılabilir, çocuk dostu dil ve tasarıma sahip bildirim araçlarının geliştirilmesi öngörülüyor. Bu adım, istismara uğrayan çocukların yaşadığı çekinceleri ve korkuları aşarak yetkililere ulaşmalarını kolaylaştırmayı hedefliyor.
Mağdurlara geçici barınma hizmeti sunulması da yeni düzenlemenin önemli unsurları arasında yer alıyor.
Ayrıca yeni düzenlemeye göre, mağdur çocukların uğradıkları zararın karşılanması için failden tazminat talep etme hakkı yasal güvence altına alınacak. Böylece mağdurlar, maddi ve manevi kayıplarını hukuki yollarla talep edebilecek.
Veri toplama ve araştırmalar artırılacak
Çocuk cinsel istismarı ve sömürüsüyle etkin mücadelede veri toplamanın önemine dikkat çeken Konsey, üye ülkelerin yıllık suç istatistiklerini derlemelerini zorunlu kılacak. Buna göre, raporlanan suç sayıları, soruşturma süreçleri, mahkûmiyet kararları ve faillerle ilgili veriler düzenli olarak toplanacak ve paylaşılacak.
Avrupa Parlamentosu ile müzakere edilecek
AB Konseyi’nin kabul ettiği metin, Avrupa Parlamentosu ile müzakere sürecine taşınacak. Avrupa Parlamentosu’nun da pozisyonunu belirlemesinin ardından nihai düzenleme üzerinde uzlaşma sağlanacak.
Yasa, AB üyesi ülkeler tarafından kabul edildikten sonra ulusal ceza yasalarına uyarlanacak ve yürürlüğe girecek.
Arka plan
AB, çocuk cinsel istismarı ve sömürüsüne ilişkin mevcut direktifleri 2011 yılında kabul etmişti. Ancak teknolojideki hızlı gelişmeler ve çocukların internet kullanımındaki artış, bu suçların işlenme biçimlerini değiştirdi. Yapılan araştırmalar, suçluların özellikle dijital araçları kullanarak çocuk istismarı materyalleri oluşturma ve yayma eğiliminin arttığını ortaya koyuyor.
Bu yeni direktif, çocuk cinsel istismarını önlemek, suçluları daha etkili şekilde cezalandırmak ve mağdurları korumak için modern koşullara uygun kapsamlı bir yasal çerçeve sunmayı amaçlıyor. Ayrıca, internet hizmet sağlayıcılarının çocuk istismarı materyallerini tespit etme, bildirme ve kaldırma yükümlülüklerini içeren ayrı bir düzenleme ile desteklenmesi planlanıyor.
